DOKAZNI ZNAČAJ PODATAKA PRIBAVLJENIH DEKODIRANJEM KRIPTOVANIH KOMUNIKACIONIH PLATFORMI U CRNOGORSKOM KRIVIČNOM ZAKONODAVSTVU I EVROPSKI STANDARDI

Apstrakt

U fokusu istraživanja ovog rada je pravna priroda, odnosno dokazni značaj podataka prikupljenih demontažom šifrovanih telekomunikacionih mreža od strane pravosudnih i policijskih organa jednog broja država članica EU. Cilj istraživanja obuhvata analizu crnogorskog krivičnog zakonodavstva u oblasti specijalnih istražnih tehnika i njihovu usklađenost sa Direktivom 2014/41 EU o Evropskom istražnom nalogu i presudom u predmetu C-670/22 od 30. aprila 2024. godine Evropskog suda pravde u kontekstu obaveze države da krivično zakonodavstvo prilagođava brojnim društvenim promjenama koje generišu i nove oblike kriminaliteta. Glavno istraživačko pitanje glasi: „Da li se kriptovana komunikacija sa platformi Ennetcom, Anom, EncroChat i Sky ECC koje je presrela država u kojoj se ne vodi krivični postupak mogu koristiti kao dokaz u drugoj državi”? Odgovor na ovo pitanje zavisi od ispunjenosti uslova za realizaciju specijalne istražne radnje u nacionalnom zakonodavstvu i njihove kompatibilnosti sa evropskim standardima. U istraživanju dokaznog značaja online nadzora koristiće se metodologija pravnih nauka kroz jedinstvo u pristupu i integralno sagledavanje kvalitativne dimenzije predmeta istraživanja. Na osnovu rezultata istraživanja utvdiće se da li su ispunjeni zahtjevi nužnosti i proporcionalnosti prilikom prosleđivanja dokaza koji su u posjedu zamoljene države, da li se oni mogu koristiti po automatizmu ili se moraju ispuniti još neki uslovi kao što su obavještenje države čiji se državljani nadziru, poštovanje suverenosti države i osiguranje da se ne ugrozi nivo zaštite lica garantovane u toj državi, uspostavljanje balansa između zadiranja u pravo poštovanja privatnog života i komunikacije i neophodnosti zaštite društva od kriminaliteta i slično. Korišćenje dokaza koji su obezbijeđeni nadzorom i dekodiranjem skrivenih komunikacionih platformi ukazuje na brojne izazove i otvorena pitanja koja se tiču zakonitosti njihovog korišćenja u krivičnom postupku u kontekstu masovnog nadzora ne samo učinilaca zločina već i svih osoba koje koriste istu aplikaciju zbog čega se u radu poklanja posebna pažnja rješavanju brojnih problema i otvorenih pitanja u ovoj oblasti.